Tez yazımı, öğrencilerin akademik hayatlarındaki en önemli ve en yoğun süreçlerden biridir. Bu süreç, araştırmaların, yazımın, revizyonların ve çok sayıda revizyonun olduğu uzun bir yolculuktur. Ancak, bu süreç aynı zamanda stresli ve yorucu olabilir ve çoğu öğrenci, tez yazma sürecinde prokrastinasyona (erteleme) yatkın hale gelir. Prokrastinasyon, önemli görevleri sürekli olarak erteleme alışkanlığıdır ve tez yazımında bu alışkanlık ciddi aksamalara ve stresli bir sürece yol açabilir. Tez yazım sürecinde erteleme, yazma süresini uzatabilir, kalitesiz çalışmalar ortaya çıkmasına neden olabilir ve sonucunda öğrencinin moralini bozabilir.
Bu yazıda, tez yazarken prokrastinasyonu nasıl önleyeceğinizi, ertelemenin üstesinden gelmek için uygulayabileceğiniz etkili stratejileri ve tez yazım sürecini düzenli ve verimli bir şekilde nasıl tamamlayacağınızı ele alacağız. Prokrastinasyonu yenmek için bilimsel temele dayanan yöntemler kullanarak, tezinizin yazım sürecini çok daha verimli hale getirebilirsiniz.
1. Prokrastinasyonun Nedenleri
Prokrastinasyon, yalnızca tembellikten kaynaklanan bir durum değildir. Birçok farklı psikolojik, duygusal ve çevresel faktör, bir öğrencinin tez yazarken erteleme alışkanlığı geliştirmesine neden olabilir. Prokrastinasyonun yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:
A. Mükemmeliyetçilik
Bazı öğrenciler, tezlerinin mükemmel olması gerektiğine inanarak, her detayın kusursuz olmasını isterler. Bu mükemmeliyetçi yaklaşım, yazma sürecini sürekli olarak ertelemeye neden olabilir. Çünkü mükemmel sonuçlar için gereken her adımda aşırı düşünme, bir tür tıkanıklık yaratabilir.
B. Stres ve Kaygı
Tez yazma süreci, çoğu öğrenci için büyük bir stres kaynağıdır. Bu stres, yazma sürecini erteleme isteğine yol açabilir. Öğrenciler, kaygı nedeniyle yazma görevinden kaçınabilirler. “Bu kadar büyük bir projeyi nasıl tamamlayacağım?” sorusu, erteleme davranışını tetikleyebilir.
C. Zaman Yönetiminde Zorluklar
Zaman yönetimi becerisi eksik olan öğrenciler, tez yazım sürecini genellikle sıkıştırılmış bir şekilde yönetirler. Zamanı doğru kullanmamak, öğrencinin tüm süreci ertelemesine yol açabilir. Tez yazma sürecini doğru şekilde planlamak ve bölmek, zamanın verimli kullanılmasına yardımcı olabilir.
D. Motivasyon Eksikliği
Motivasyon eksikliği, öğrencilerin tezlerini yazma konusunda istekli olmamalarına neden olabilir. Birçok öğrenci, projelerini küçük bir görev olarak görür ve bu görev üzerinde çalışmaya başlamak için ilham bekler. Bu da ertelemenin başlangıcı olabilir.
2. Prokrastinasyonu Önlemenin Yolları
Tez yazarken prokrastinasyonu önlemek için bazı stratejiler geliştirmek gereklidir. Bu stratejiler, yazma sürecinde odaklanmayı sağlayacak ve işi daha verimli hale getirecektir. İşte prokrastinasyonu önlemek için kullanabileceğiniz bazı etkili yöntemler:
A. Küçük, Ulaşılabilir Hedefler Belirlemek
Prokrastinasyonu yenmenin en etkili yollarından biri, büyük ve korkutucu görevleri küçük, ulaşılabilir parçalara bölmektir. Her bir küçük hedef, başarılı bir şekilde tamamlandığında, kişiye motivasyon verir ve bir sonraki hedefe daha rahat geçmesini sağlar. Örneğin, “Bugün 2000 kelime yazacağım” yerine “Bugün sadece metodoloji bölümünün ilk kısmını yazacağım” gibi küçük hedefler belirlemek, yazma sürecini yönetilebilir kılar.
-
Adım Adım Hedefler: “Tezimi bitiririm” gibi büyük bir hedef, erteleme eğilimini artırabilir. Bunun yerine, daha küçük hedeflere odaklanarak her günü bir başarı olarak görebilirsiniz.
B. Zaman Blokları Kullanmak
Zamanı etkili bir şekilde yönetmek, prokrastinasyonu yenmek için kritik bir adımdır. Pomodoro tekniği, en yaygın zaman yönetim tekniklerinden biridir. Bu teknikte, 25 dakika kesintisiz çalışılır, ardından 5 dakika ara verilir. 4 Pomodoro tamamlandıktan sonra, daha uzun bir ara verilir. Bu teknik, kısa süreli odaklanmayı teşvik eder ve yazma sürecini daha verimli hale getirir.
-
Pomodoro Tekniği: Bu teknik, uzun süreli çalışma stresini ortadan kaldırır ve kısa aralarla motivasyonu yüksek tutar.
C. Düzenli Bir Çalışma Programı Oluşturmak
Tez yazarken, her gün belirli saatlerde çalışmak, alışkanlık oluşturmanıza yardımcı olabilir. Düzenli bir çalışma rutini, prokrastinasyonu önler ve yazma sürecinin daha verimli olmasını sağlar. Bu tür bir program, yazmanın sorumluluk haline gelmesini sağlar. Her gün belirli bir saatte çalışmak, işin sıkıcı hale gelmesini engeller.
-
Çalışma Saatlerini Belirleme: “Bugün yazacağım” yerine, “Bugün 10:00-12:00 arasında çalışacağım” gibi belirli zaman dilimlerinde çalışmak, verimliliği artırır.
D. Motivasyonu Artırıcı Teknikler Kullanmak
Motivasyon, bir görevi başlatma ve sürdürme konusunda önemli bir faktördür. Tez yazarken, yazma sürecini daha ilgi çekici hale getirmek, motivasyonunuzu artırabilir. İlgi duyduğunuz konuları ve tezinizin size ne kadar katkı sağlayacağını hatırlamak, başlamak için güçlü bir motivasyon kaynağı olabilir.
-
İlham Verici Hikayeler: Daha önce başarıyla tamamlanmış tezler veya araştırmalar hakkında okumalar yapmak, size ilham verebilir ve sürece başlama motivasyonu kazandırabilir.
E. Sosyal Destek Almak
Tez yazarken yalnız kalmak, prokrastinasyonu artırabilir. Bir arkadaş, akademik danışman veya tez yazan diğer öğrencilerle bir destek grubu oluşturmak, yazma sürecinde karşılaşılan zorluklarla başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Başkalarının desteği, yazma sürecini daha az stresli hale getirir.
-
Destek Grupları: Bir tez yazma grubu oluşturmak, yazma sürecini paylaşmak ve birbiriyle deneyimlerinizi tartışmak, motivasyonu artırabilir.
3. Zaman Yönetimini İyi Yapmak
Tez yazma sürecinin en önemli ve zorlayıcı yanlarından biri zaman yönetimidir. Zamanın nasıl yönetileceğini bilmek, prokrastinasyonun önlenmesinde kritik bir rol oynar. Zaman yönetimi, yalnızca ne kadar süre çalışacağınızı belirlemek değil, aynı zamanda bu süreyi en verimli şekilde nasıl geçireceğinizi planlamaktır.
A. Çalışma Alanını Düzenlemek
Dikkat dağıtıcı unsurlardan kaçınmak, verimli çalışmanın en önemli faktörlerindendir. Çalışma alanınızın düzenli olması, beyninizin odaklanmasını sağlar. Çalışma alanınızda yalnızca gerekli belgeler ve araçlar olmalı, dikkat dağıtan öğelerden kaçınılmalıdır.
-
Dikkat Dağıtıcıları Engellemek: Çalışma sırasında telefonunuzu kapatmak veya “Rahatsız Etmeyin” moduna almak, sosyal medya uygulamalarını engellemek, dikkat dağılmasını önleyecektir.
B. Önceliklendirme
Yazma sürecinde, hangi bölüme öncelik vereceğinizi belirlemek önemlidir. Öncelikle en zor kısmı veya daha uzun sürecek bölümü yazmak, ilerlemenizi hızlandırır. Çünkü daha küçük, kolay bölümleri yazmak, yazma sürecini daha da uzatabilir.
-
Önceliklendirme: Tezinizi yazarken, hangi bölümün en önemli ve en zorlayıcı olduğunu belirleyerek önce o bölümü bitirebilirsiniz. Böylece, büyük bir engeli aştığınızı hissedersiniz.
4. Prokrastinasyonu Önlemek İçin Kullanılabilecek Araçlar
Birçok dijital araç, tez yazarken erteleme alışkanlığını kırmak ve motivasyonu artırmak için kullanılabilir. İşte bazı öneriler:
-
Trello: Görevlerinizi ve projelerinizi organize etmek için Trello kullanabilirsiniz. Bu araç, görevlerinizi adım adım düzenlemenizi sağlar ve her aşamanın tamamlanmasında ilerlemenizi takip etmenize yardımcı olur.
-
Forest: Forest, odaklanmanıza yardımcı olan bir uygulamadır. Çalışırken “ağaç dikme” simülasyonu kullanarak, telefonunuzun dikkat dağıtıcı özelliklerini devre dışı bırakabilirsiniz.
Sonuç
Prokrastinasyon, tez yazma sürecinin en büyük engellerinden biridir, ancak doğru stratejiler ve yöntemler kullanılarak aşılabilir. Küçük hedefler koymak, zaman yönetimini iyi yapmak, sosyal destek almak ve ilham verici teknikler kullanmak, erteleme alışkanlığını kırmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, tez yazarken odaklanmak ve motivasyonunuzu yüksek tutmak için sadece plan yapmak değil, planınıza sadık kalmak da önemlidir. Prokrastinasyonu yenecek ve tez yazma sürecini başarılı bir şekilde tamamlayacaksınız.