Tez yazımı, yalnızca akademik araştırma yapmak ve verileri analiz etmekten ibaret değildir; aynı zamanda dilbilgisi kurallarına uygun, açık ve tutarlı bir metin oluşturmayı da gerektirir. Dilbilgisi ve yazım hataları, tezinizin akademik kalitesini düşürebilir ve okunabilirliğini zorlaştırabilir.
Bu yazıda, tez yazarken en sık yapılan dilbilgisi hatalarını, akademik yazım kurallarını ve dilbilgisi denetimi için kullanabileceğiniz araçları ele alacağız.
1. Tez Yazımında Dilbilgisi Kurallarının Önemi
Akademik yazımda gramer hataları, anlatım bozuklukları, noktalama yanlışları ve yazım hataları tezinizin bilimsel güvenilirliğini zedeleyebilir.
📌 Doğru dil kullanımı neden önemlidir?
✅ Akademik itibarınızı artırır.
✅ Tezinizin bilimsel standarda uygun olmasını sağlar.
✅ Jüri üyeleri ve akademik camia tarafından daha kolay anlaşılmasını sağlar.
✅ Yazım hataları nedeniyle oluşabilecek yanlış anlamaları önler.
Bu nedenle, tez yazarken dilbilgisi kurallarına tam uyum sağlamanız gerekmektedir.
2. Tez Yazımında En Sık Yapılan Dilbilgisi Hataları ve Çözümleri
📌 Tez yazarken yapılan en yaygın dilbilgisi hataları:
1️⃣ Özne-Yüklem Uyumsuzluğu
❌ “Öğrenciler tez sürecinde çok çalışmaktadır, ancak bazen motivasyon eksikliği yaşıyor.”
✅ “Öğrenciler tez sürecinde çok çalışmaktadır, ancak bazen motivasyon eksikliği yaşamaktadır.”
📌 Çözüm:
- Cümlenin öznesi tekilse yüklem de tekil olmalıdır.
- Çoğul bir özneden bahsediliyorsa, yüklem de çoğul olmalıdır.
2️⃣ Bağlaç ve Eklerin Yanlış Kullanımı (“de” ve “-ki” Kullanımı)
❌ “Araştırma sonuçlarına göre, hipotezimizin doğru olduğunu gördük ki bu beklenen bir sonuçtu.”
✅ “Araştırma sonuçlarına göre, hipotezimizin doğru olduğunu gördük, bu beklenen bir sonuçtu.”
📌 Çözüm:
- “ki” bağlacı ayrı yazılmalı, ancak “-ki” eki bitişik yazılmalıdır.
- “de” bağlacı ayrı yazılmalı ve “dahi” anlamında kullanıldığında düşürülebilir olmalıdır.
3️⃣ Noktalama Hataları
❌ “Araştırma sonuçları beklediğimizden farklı çıktı; bu nedenle verileri tekrar analiz ettik.”
✅ “Araştırma sonuçları beklediğimizden farklı çıktı. Bu nedenle, verileri tekrar analiz ettik.”
📌 Çözüm:
- Cümle içinde bağlaçlardan önce noktalama işaretlerini doğru kullanın.
- İkili noktalama işaretlerinden (nokta, virgül, noktalı virgül) sonra gelen kelimelere dikkat edin.
4️⃣ Gereksiz Kelime Kullanımı ve Tekrarlar
❌ “Bu çalışmada, yapılan araştırmaların sonuçları incelenmiş ve araştırma sonuçları detaylı bir şekilde analiz edilmiştir.”
✅ “Bu çalışmada, yapılan araştırmaların sonuçları detaylı bir şekilde analiz edilmiştir.”
📌 Çözüm:
- Aynı kelimeyi veya ifadeyi tekrar kullanmaktan kaçının.
- Gereksiz kelimeleri çıkararak cümleleri daha akıcı hale getirin.
5️⃣ Anlatım Bozuklukları ve Belirsiz İfadeler
❌ “Araştırma sonuçları oldukça etkileyici ve ilginç olmuştur.”
✅ “Araştırma sonuçları, literatürdeki önceki çalışmalarla tutarlılık göstermektedir.”
📌 Çözüm:
- “Oldukça, ilginç, önemli” gibi belirsiz ifadeler yerine kesin akademik ifadeler kullanın.
- Cümlede belirsizlik yaratan kelimeleri daha açıklayıcı hale getirin.
3. Tez Yazımında Akademik Dili Korumak İçin Kullanılabilecek Dijital Araçlar
📌 Dilbilgisi Denetimi İçin:
- Grammarly → İngilizce akademik yazım denetimi için idealdir.
- Microsoft Word Dilbilgisi Denetleyicisi → Türkçe dilbilgisi hatalarını tespit etmek için uygundur.
📌 Yapay Zekâ Destekli Akademik Yazım Araçları:
- Writefull → Akademik yazım kalitesini artırmak için bilimsel ifadeleri analiz eder.
- QuillBot → Akademik üsluba uygun parafraz yapmayı sağlar.
📌 Atıf ve Kaynak Yönetimi İçin:
- Zotero, Mendeley, EndNote → Kaynakça düzenleme ve akademik atıf ekleme.
Bu araçlar, tez yazarken dilbilgisi hatalarını minimuma indirerek daha profesyonel bir metin oluşturmanıza yardımcı olacaktır.
4. Son Okuma ve Düzeltme Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
📌 Tezinizi teslim etmeden önce şu adımları uygulayın:
✅ Dilbilgisi ve yazım hatalarını gözden geçirin.
✅ Noktalama işaretlerini doğru kullandığınızdan emin olun.
✅ Gereksiz kelime tekrarlarını tespit edin ve düzeltin.
✅ Paragraflar arasında mantıklı geçişler sağlayın.
✅ Akademik dil kullanımını ve atıf kurallarına uygunluğu kontrol edin.
📌 Son Okuma İçin Kullanılabilecek Teknikler:
✔ Yazıyı yüksek sesle okuyarak akıcılığı test edin.
✔ Metni birkaç gün sonra tekrar okuyarak yeni hataları fark edin.
✔ Bir arkadaşınıza veya akademik danışmanınıza kontrol ettirin.
Bu yöntemler sayesinde, tezinizin akademik dil açısından kusursuz olmasını sağlayabilirsiniz.
5. Sonuç: Tez Yazarken Dilbilgisi Kurallarına Uygunluk İçin En İyi Stratejiler
- Özne-yüklem uyumuna dikkat edin.
- Bağlaç ve ekleri doğru kullanın (“de” ve “-ki” kuralları).
- Noktalama hatalarını düzeltin.
- Gereksiz kelime tekrarlarını önleyin.
- Anlatım bozukluklarını gidererek cümleleri daha açık ve akademik hale getirin.
- Son okuma ve düzeltme sürecini titizlikle tamamlayın.
- Dilbilgisi kontrol araçlarını kullanarak metninizi analiz edin.
Bu yöntemleri uygulayarak, tezinizin akademik yazım standartlarına tam uyumlu olmasını sağlayabilirsiniz.